Çocukların sağlıklı bir ağız ve diş yapısına sahip olabilmeleri
için genetik özelliklerin yanında anne karnındayken annenin beslenmesi ve bebek
dünyaya geldikten sonra anne sütü ile başlayan mineral ve vitamin ihtiyacının
tam olarak karşılanması gerekir.
Bütün bunların yanı sıra ağız bakımına erken yaşlarda
başlamak ve onlara bu alışkanlığı kazandırmak, ağız ve diş sağlığı için son
derece önemli. Genellikle 6-8 aylıkken çıkmaya başlaya süt dişleri hem doğru
beslenme hem de doğru bakım ile sürekli dişlerin çıkma zamanına kadar ağızda
sağlıklı bir şekilde tutulmalıdır. Bebeklerin dişleri fırçalanırken huzursuz
olmaları doğaldır. Banyo zamanında veya kıyafetlerinin giyilmesi gerektiğinde
de aynı benzer tepkiler gösterebilmektedirler. Önemli olan bu davranışın
fırçalamanızı engellememesi veya sizi diş temizlemeden vazgeçirmemesidir. Her
gün ve düzenli olarak diş fırçalama eyleminin tekrarlanması bebeğinizin bu
duruma alışmasını sağlayacaktır.
Üç yaş grubundaki çocuklar diş fırçalamayı tek başına yapmak
isteyebilirler. Böyle zamanlarda fırçayı önce çocuğunuza vererek fırçalama
yapmasına izin verin, olumlu sözler (aferin, ne kadar güzel fırçaladın gibi)
ile övdükten sonra fırçalama sırasının sizde olduğunu söyleyerek dişlerin
tümünü siz de fırçalayınız. Fırça başı hiç bir zaman su ile ıslatılmamalı,
macun fırça kullarının üzerine değil içine doğru sıkılmalıdır. Macunun tükürük
ile ıslanması sağlanmalıdır. Islatılmayan fırça başı ve bezelye büyüklüğünde sürülen
macun ağızda daha az köpüreceğinden çocukların diş macunu yutmasını azaltacaktır.
Beş yaşına kadar çocukların el becerisi (ince motor kas
hareketleri) tam olarak gelişmediğinden, fırçalamanın mutlaka bir ebeveyn
kontrolünde yapılması tavsiye edilmektedir.
Çocuk dişlerinin temizliği için geç kalmadan diş macunu, diş
fırçası ve diş ipi kullanımına başlatılmalıdır. Çocuklarda diş ipi kullanımı
için öncelikle diş hekimine danışmanız gerekir.
Diş ipi kullanımına ancak iki dişin birbirine temas ettiği
bölgelerde başlanabilir. Diş ipi kullanmayı çocuğunuza siz öğretmelisiniz. O,
diş ipini kendi başına kullanmaya alışıncaya kadar onun yanında olmalı ve
çocuğa destek olmalısınız.
Diş ipi kullanımı süt dişlenme döneminde yalnızca arka süt
azılar bölgesinde sizin tarafınızdan
gerçekleştirilmelidir. Genellikle ön süt kesici dişler arasında doğal boşlukların olması,
bu bölgedeki dişlerin ara yüzlerinin kolaylıkla temizlenmesine imkan verdiğinden
bu bölgelerde diş ipi kullanımına gerek yoktur.
Piyasada farklı
firmalara ait diş ipleri bulunmaktadır. Bunları kullanmak ebeveynlere zor geliyorsa
kurdan şeklinde olan ve çocuğunuzun ağzına kolaylıkla uygulayabileceğiniz tek
kullanımlık diş ipleri de bulunmaktadır.
Günde iki defa düzenli bir fırçalama yapılmalıdır. Sabah
kahvaltı sonrasında ve akşam yatmadan önce fırçalanması gereklidir. Gece uykuda
tükürük akış hızının azalması nedeniyle yatmadan önce yapılan fırçalama çok
daha büyük bir öneme sahiptir.
Özellikle 6 yaşından küçük çocukların çocuklar için özel
olarak üretilmiş düşük dozda fluorid içeren macunları kullanmaları
önerilmektedir. Bu yaşlardaki çocukların diş macununu yutması sebebiyle macunun
fırça başına bezelye tanesi büyüklüğünde sürülmesi önerilmektedir.
Fırçalama sonrasında su dışında herhangi bir şey yenilmemesi
veya içilmemesi önemlidir.
Diş Hekimi
Sertaç Kızılkaya
